Cái khó ló cái khôn!

Thứ năm, 10/03/2016 09:08

(Cadn.com.vn) - Đối với Liên minh Châu Âu (EU), việc phải đối mặt với viễn cảnh làn sóng người nhập cư tràn ngập qua biên giới trong năm nay, là cơn ác mộng quá hãi hùng. Nhưng trong cái khó đã ló cái khôn.

Liên minh 28 quốc gia này, sau những cuộc họp như con thoi, đã nảy ra cách giải mới lạ. Họ đã sắp xếp với Thổ Nhĩ Kỳ cho một cuộc trao đổi thú vị: khi EU gửi trả lại một người Syria đã vượt đường biển vào Châu Âu cho Thổ Nhĩ Kỳ, liên minh này sẽ tái định cư cho một người tị nạn Syria đến từ Thổ Nhĩ Kỳ thông qua một quá trình đúng trật tự luật pháp. Nếu kế hoạch thành công, một kết cục đúng như tuyên bố của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu (EC) Donald Tusk, "Những ngày di cư bất hợp pháp sang Châu Âu đã qua" là không còn xa.

Để Thổ Nhĩ Kỳ giúp kiềm chế làn sóng nhập cư vào Châu Âu cũng như tiếp nhận lại những người di cư bất hợp pháp trên các đảo của Hy Lạp, EU cam kết chi cho Thổ Nhĩ Kỳ 6,6 tỷ EUR, thay vì 3 tỷ EUR như ban đầu theo yêu cầu của chính phủ Tổng thống Recep Erdogan. Liên minh này cũng ve vãn Ankara bằng những điều khoản ngọt ngào khác trong thỏa thuận sơ bộ giữa hai bên như nới lỏng quy định về thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ vào Châu Âu và đẩy nhanh tiến trình đàm phán gia nhập EU của nước này. Thỏa thuận sơ bộ giữa Ankara và EU rõ ràng nhằm mục đích hạn chế di cư trái phép, nhưng được cho là không nhằm ngăn chặn những người tị nạn Syria muốn đến Châu Âu một cách hợp pháp. Bên cạnh đó, tàu hải quân NATO cũng đã bắt đầu tuần tra trên biển Aegean để đánh chặn tàu buôn lậu và buôn người.

Tuy nhiên, nhiều chi tiết của thỏa thuận sơ bộ này vẫn cần phải được làm rõ. Chẳng hạn như EU cần phải có quyết định rõ ràng và mang tính ràng buộc pháp lý chặt chẽ về hạn ngạch tiếp nhận người di cư giữa các quốc gia thành viên. Và Thổ Nhĩ Kỳ phải tuân thủ luật pháp quốc tế trong cách đánh giá những người tị nạn. Tất cả những điều đó giúp đảm bảo rằng, những người cần được bảo vệ sẽ được tiếp đón và những người không có quyền ở lại EU sẽ phải nhanh chóng bị trả về.

Ví dụ rõ ràng cho cách làm hiệu quả này hiện nay là Mỹ. Cường quốc số 1 thế giới này đã thiết lập chương trình tị nạn mới trong năm 2014 để chấp nhận người di cư đến từ Salvador, Guatemala, Honduras sau một làn sóng di cư bất hợp pháp vào Mỹ. Bằng cách khẳng định cần tôn trọng pháp luật, an toàn, và chủ quyền, EU và Thổ Nhĩ Kỳ đang dần loại bỏ được những đối tượng "không được chào đón" đến từ Syria và các quốc gia Trung Đông.

Rõ ràng, thông qua thỏa thuận sơ bộ với Thổ Nhĩ Kỳ, EU muốn nhấn mạnh con đường pháp lý cho những người chạy trốn chiến tranh Syria chứ không nhằm trọng tâm vào câu trả lời thực tế cho một cuộc khủng hoảng đã chia cắt Châu Âu. Đây cũng là câu trả lời nhân đạo cho những kẻ buôn người trên con đường đầy nguy hiểm từ Syria đến Châu Âu. Nó cũng giúp vẽ ra bức tranh xám xịt hơn cho những người tị nạn về khả năng tìm được mảnh đất màu mỡ để tái định cư, do đó làm giảm nhiệt huyết tìm kiếm cuộc hành trình trên những con tàu đông đúc đến Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ - cửa ngỏ chính để vào Châu Âu.

Thanh Văn